इलेक्ट्रिकल केबलचे वेगवेगळे भाग समजून घेणे

कोणत्याही विद्युत प्रणालीमध्ये इलेक्ट्रिकल केबल्स हे आवश्यक घटक असतात, जे उपकरणांमध्ये वीज किंवा सिग्नल प्रसारित करतात. प्रत्येक केबलमध्ये अनेक स्तर असतात, प्रत्येक स्तर कार्यक्षमता, सुरक्षितता आणि टिकाऊपणा सुनिश्चित करण्यासाठी विशिष्ट भूमिका बजावतो. या लेखात, आपण इलेक्ट्रिकल केबलचे वेगवेगळे भाग, त्यांची कार्ये आणि वेगवेगळ्या अनुप्रयोगांसाठी योग्य केबल कशी निवडायची याचा शोध घेऊ.

१. चे भाग कोणते आहेत?इलेक्ट्रिकल केबल?

इलेक्ट्रिक केबलमध्ये सामान्यतः चार मुख्य थर असतात:

  • कंडक्टर: विद्युत प्रवाह वाहून नेणारा गाभा पदार्थ.
  • इन्सुलेशन: एक संरक्षक थर जो विद्युत गळती रोखतो आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करतो.
  • शिल्डिंग किंवा चिलखत: बाह्य हस्तक्षेप किंवा यांत्रिक नुकसानापासून संरक्षण देणारे पर्यायी थर.
  • बाह्य आवरण: सर्वात बाहेरील थर जो केबलला ओलावा, उष्णता आणि रसायने यासारख्या पर्यावरणीय घटकांपासून संरक्षण देतो.

२. केबल कंडक्टर: इलेक्ट्रिकल ट्रान्समिशनचा गाभा

२.१ केबल कंडक्टर म्हणजे काय?

विद्युत केबलचा सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे कंडक्टर, जो विद्युत प्रवाह प्रसारित करण्यासाठी जबाबदार असतो. कंडक्टर मटेरियलची निवड केबलची कार्यक्षमता, टिकाऊपणा आणि खर्चावर परिणाम करते.

२.२ कंडक्टरचे सामान्य प्रकार

तांबे वाहक

  • सर्वात जास्त वापरले जाणारे कंडक्टर मटेरियल.
  • उच्च विद्युत चालकता, कार्यक्षम वीज प्रसारणास अनुमती देते.
  • सामान्यतः निवासी वायरिंग, औद्योगिक अनुप्रयोग आणि इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांमध्ये वापरले जाते.

तांबे वाहक

अ‍ॅल्युमिनियम कंडक्टर

  • तांब्यापेक्षा हलके आणि अधिक किफायतशीर.
  • तांब्यापेक्षा त्याची चालकता ४०% कमी आहे, म्हणजेच त्याच विद्युत प्रवाह क्षमतेसाठी त्याला मोठ्या क्रॉस-सेक्शनची आवश्यकता आहे.
  • उच्च-व्होल्टेज पॉवर ट्रान्समिशनमध्ये सामान्यतः वापरले जाते.

अ‍ॅल्युमिनियम कंडक्टर

ट्विस्टेड पेअर कंडक्टर

  • इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंटरफेरन्स (EMI) कमी करण्यासाठी दोन कंडक्टर एकत्र वळवले.
  • कम्युनिकेशन आणि डेटा ट्रान्समिशन केबल्समध्ये वापरले जाते.

ट्विस्टेड पेअर कंडक्टर

आर्मर्ड कंडक्टर

  • शारीरिक नुकसानापासून संरक्षण करण्यासाठी संरक्षक धातूचा थर समाविष्ट आहे.
  • भूमिगत आणि औद्योगिक वातावरणात वापरले जाते.

आर्मर्ड कंडक्टर

रिबन कंडक्टर

  • समांतरपणे मांडलेले अनेक कंडक्टर.
  • इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे आणि संगणकीय अनुप्रयोगांमध्ये वापरले जाते.

रिबन कंडक्टर

२.३ कंडक्टर आकारमान मानके

  • उत्तर अमेरिकन मानक (AWG): गेज क्रमांकाने वायरचा आकार मोजतो.
  • युरोपियन मानक (मिमी²): कंडक्टरचे क्रॉस-सेक्शनल क्षेत्र निर्दिष्ट करते.
  • सॉलिड विरुद्ध स्ट्रँडेड कंडक्टर: सॉलिड वायर्स हे एकच धातूचे तार असतात, तर स्ट्रँडेड वायर्समध्ये लवचिकतेसाठी एकत्र गुंफलेल्या अनेक लहान तारा असतात.

३. केबल इन्सुलेशन: कंडक्टरचे संरक्षण करणे

३.१ केबल इन्सुलेशन म्हणजे काय?

इन्सुलेशन ही एक नॉन-कंडक्टिव्ह सामग्री आहे जी कंडक्टरभोवती असते, ज्यामुळे विद्युत गळती रोखली जाते आणि सुरक्षितता सुनिश्चित होते.

३.२ इन्सुलेशन मटेरियलचे प्रकार

थर्मोप्लास्टिक इन्सुलेशन

  • गरम केल्यावर रासायनिक बदल होत नाहीत.
  • पीव्हीसी (पॉलीव्हिनाइल क्लोराईड): सर्वात सामान्य थर्मोप्लास्टिक इन्सुलेशन, ज्याचे कमाल ऑपरेटिंग तापमान ७०°C आहे.

थर्मोसेटिंग इन्सुलेशन

  • गरम केल्यावर रासायनिक बदल होतात, ज्यामुळे ते उच्च तापमानात अधिक स्थिर होते.
  • एक्सएलपीई (क्रॉस-लिंक्ड पॉलीथिलीन) आणि ईपीआर (इथिलीन प्रोपीलीन रबर): ९०°C पर्यंत तापमान सहन करू शकते, ज्यामुळे ते उच्च-शक्तीच्या अनुप्रयोगांसाठी योग्य बनते.

४. केबल शिल्डिंग आणि आर्मर: अतिरिक्त संरक्षण

४.१ इलेक्ट्रिकल केबल्समध्ये शिल्डिंग म्हणजे काय?

शिल्डिंग हा एक धातूचा थर आहे जो इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंटरफेरन्स (EMI) पासून संरक्षण करतो, सिग्नलची अखंडता सुनिश्चित करतो.

४.२ शिल्डेड केबल्स कधी वापरायचे?

औद्योगिक ऑटोमेशन, पॉवर प्लांट्स आणि टेलिकम्युनिकेशन्ससारख्या उच्च विद्युत आवाज असलेल्या वातावरणात शिल्डेड केबल्स वापरल्या जातात.

४.३ सामान्य शिल्डिंग पद्धती

टिन-प्लेटेड कॉपर वेणी

  • मजबूत EMI संरक्षणासाठी 80% कव्हरेज प्रदान करते.
  • औद्योगिक आणि उच्च-शक्तीच्या अनुप्रयोगांमध्ये सामान्यतः वापरले जाते.

टिन-प्लेटेड कॉपर वेणी

तांब्याच्या तारेचे आवरण

  • लवचिकता आणि टॉर्शन प्रतिरोधकता देते, ज्यामुळे ते रोबोटिक आणि हलत्या अनुप्रयोगांसाठी आदर्श बनते.

तांब्याच्या तारेचे आवरण

अॅल्युमिनियम-लॅमिनेटेड प्लास्टिक फॉइल

  • उच्च-फ्रिक्वेन्सी ईएमआय शिल्डिंगसाठी प्रभावी.
  • कम्युनिकेशन केबल्स आणि डेटा ट्रान्समिशन अनुप्रयोगांमध्ये वापरले जाते.

अॅल्युमिनियम-लॅमिनेटेड प्लास्टिक फॉइल

५. केबल बाह्य आवरण: अंतिम संरक्षक थर

५.१ बाह्य आवरण का महत्त्वाचे आहे?

बाह्य आवरण केबलचे यांत्रिक नुकसान, ओलावा, रसायने आणि अति तापमानापासून संरक्षण करते.

५.२ सामान्य आवरण साहित्य

पीव्हीसी (पॉलीव्हिनाइल क्लोराईड) आवरण

  • किफायतशीर आणि मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाणारे.
  • घरगुती वायरिंग, औद्योगिक यंत्रसामग्री आणि संप्रेषण केबल्समध्ये आढळते.

आयपीव्हीसी (पॉलीव्हिनाइल क्लोराईड) आवरण

पॉलीओलेफिन (PO) आवरण

  • हॅलोजन-मुक्त, ज्वाला-प्रतिरोधक आणि कमी धूर उत्सर्जन.
  • शॉपिंग मॉल्स, विमानतळ आणि विद्यापीठे यांसारख्या सार्वजनिक ठिकाणी वापरले जाते.

पॉलीओलेफिन (PO) आवरण

रबर म्यान

  • अत्यंत पर्यावरणीय परिस्थितींना उच्च लवचिकता आणि प्रतिकार देते.
  • बांधकाम स्थळे, जहाजबांधणी आणि जड यंत्रसामग्रीमध्ये वापरले जाते.

रबर म्यान

पुर (पॉलीयुरेथेन) आवरण

  • उत्कृष्ट यांत्रिक आणि रासायनिक प्रतिकार प्रदान करते.
  • ऑफशोअर अनुप्रयोग आणि जड उद्योग यासारख्या कठोर वातावरणात वापरले जाते.

पुर (पॉलीयुरेथेन) आवरण

६. तुमच्या अर्जासाठी योग्य केबल निवडणे

इलेक्ट्रिकल केबल निवडताना, खालील घटकांचा विचार करा:

  • व्होल्टेज आणि वर्तमान आवश्यकता: कंडक्टर आणि इन्सुलेशन आवश्यक विद्युत भार हाताळू शकतात याची खात्री करा.
  • पर्यावरणीय परिस्थिती: पर्यावरणासाठी योग्य शिल्डिंग आणि बाह्य आवरण सामग्री असलेली केबल निवडा.
  • लवचिकतेच्या गरजा: लवचिक वापरासाठी स्ट्रँडेड कंडक्टर आदर्श आहेत, तर स्थिर स्थापनेसाठी घन कंडक्टर चांगले आहेत.
  • नियामक अनुपालन: केबल स्थानिक आणि आंतरराष्ट्रीय सुरक्षा मानकांची पूर्तता करत असल्याची खात्री करा.

७. निष्कर्ष: तुमच्या गरजांसाठी परिपूर्ण केबल शोधा

इलेक्ट्रिकल केबलचे वेगवेगळे भाग समजून घेतल्याने विशिष्ट अनुप्रयोगांसाठी योग्य केबल निवडण्यास मदत होते. तुम्हाला उच्च चालकता असलेल्या तांबे केबल्स, लवचिक रबर केबल्स किंवा EMI संरक्षणासाठी शिल्डेड केबल्सची आवश्यकता असो, योग्य साहित्य निवडल्याने कार्यक्षमता, सुरक्षितता आणि टिकाऊपणा सुनिश्चित होतो.

तुमच्या प्रकल्पासाठी योग्य केबल निवडण्यासाठी तुम्हाला तज्ञांचा सल्ला हवा असल्यास, संपर्क साधा.दानयांग विनपॉवर वायर अँड केबल एमएफजी कंपनी लिमिटेड.!


पोस्ट वेळ: मार्च-०३-२०२५